بوروکراسی دانشگاهی: مسائل و چالش ها

نویسندگان

محمد رضا آهنچیان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تاریخ دریافت:  21/08/1391 تاریخ پذیرش:  11/08/1392 چکیده مطالعه حاضر با این هدف انجام شد که نشان دهد تحمیل بوروکراسی به دانشگاه­ها، چرا و چگونه بر عملکرد اعضای هیئت علمی و درنتیجه بر حیات و رشد دانشگاه تأثیر می­گذارد. به این منظور تحقیق با روش مروری-تحلیلی، از طریق تحلیل مفاهیم و گزاره­های مرتبط «بازتولید شده» توسط محقق، انجام شد. برای دانشگاه، هدف­های سه­گانه «تجمیع»، «تظاهر»، و «تکثیر» اندیشه­ها، مفهوم­پردازی و کارکرد بوروکراسی در قالب سه مؤلفه «کار» یا «فعالیت»، «خبرگی»، «ساختار»، تحلیل گردید. اصلی­ترین یافته­ها نشان دادند که وقتی مراجع بیرونی به منظور برقراری انتظام موردنظر خود در امور دانشگاه مداخله می­کنند، درنتیجه عدم تجانس «خبرگی»با «بوروکراسی تحمیلی»، آفت­هایی پدید می­آیند که در حیات و رشد دانشگاه تأثیر دارد. این آفت­ها عبارت اند از: 1) انقطاع بین کار و نیروی کار؛ 2) تغییر در نقشه رشد حرفه­ای عضو هیئت علمی؛ 3) ازخودبیگانه شدن؛ 4) تغییر در فرهنگ سازمانی؛ 5) تأثیر بر روابط انسانی؛ و 6) تأثیر بر متغیرهای کلیدی مؤثر در رفتار سازمانی عضو هیئت علمی. در توضیح ششمین آسیب ناشی از بوروکراسیِ تحمیلی، تبعات مستقیم یا غیرمستقیم آن در رابطه با رفتار و عملکرد اعضای هیئت علمی در هفت مورد دسته­بندی شدند: 1) مشارکت؛ 2) تحول­آفرینی؛ 3) کیفیت زندگی کاری؛ 4) خبرگی خنثی؛ 5) اثربخشی؛ 6) رضایت شغلی؛ و 7) خود-انتظام­بخشی. علاوه بر این در روند تحلیل، سه گزاره تبیین و ارائه شد که می­تواند مبنایی برای مطالعه سایر پژوهشگران باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بصیرت ها، چالش ها و شیوه های نو در مدیریت دانشگاهی

در این مقاله ابتدا رسالت های کلاسیک و مدرن همچون رسالت های آموزشی،پژوهشی،خدماتی،مشاوره ای و اشاعه فرهنگ مکتوب مورد مداقه قرار گرفته و سپس بصیرت هایی چون بصیرت قانونی،بصیرت مهارتی،بصیرت پژوهشی،بصیرت فن آوری(تکنولوژی)، بصیرت فرهنگی،بصیرت کیفی، بصیرت اشاعه پایه مشترک علم و بصیرت کاربست روش میان رشته ای مورد تبیین قرار گرفته است. آنگاه نگارنده به چگونگی نقش رؤسای دانشگاه ها و رهبران آموزش علی رغم خ...

متن کامل

مطالعات فرهنگی دانشگاهی در ایران: دستاوردها، چالش ها و افق ها

ورود مطالعات فرهنگی به محافل دانشگاهی ایران و اقبال حوزه عمومی به پژوهش ها و مباحث آن، اگر چه هنوز به شکل گیری سنتی روشن و با دستاوردهایی قاطع و تاثیر گذار منتهی نشده است، ایدئولوژی، دستور کار، رویکردها و جهت گیری های معرفت شناختی و روش شناختی آن، فضایی متفاوت برای علوم اجتماعی ایران و پژوهش های مربوط به آن شکل داده است. مطالعات فرهنگی، بیش از رشته های متعارف علوم اجتماعی با نگاهی از پایین به ب...

متن کامل

ارزیابی نرخ بازده آموزش: مسائل، چالش ها و چشم اندازها

هدف اصلی این مقاله، ارزشیابی آثار مهم ترین مسائل و چالش های روش شناسی ارزیابی نرخ بازده آموزش برای دستیابی به برآوردهای معتبر و دقیق است. برای انجام این مهم، ابتدا پیشینۀ بسیار وسیع ارزیابی نرخ بازده آموزش، به طور انتقادی مرور می شود. سپس، با استفاده از داده های آماری استخراج شده از نتایج آمار گیری از ویژگی های اقتصادی- اجتماعی 1381 مرکز آمار، اهمیت مسائلی مانند روش برآورد نرخ بازده (روش جبری د...

متن کامل

دفاتر انتقال فناوری دانشگاهی: عقلانیت ها، اهداف، چالش ها و کارکردها (مطالعه موردی دفتر انتقال فناوری دانشگاه علوم پزشکی تهران)

یکی از راهبردهای گذار به دانشگاه کارآفرین، ایجاد دفاتر انتقال فناوری است که با ایجاد پل ارتباطی میان دانشگاه، صنعت و جامعه و از طریق شناسایی نیازهای بازار و جامعه و تعریف طرح‌های پژوهشی تقاضامحور در دانشگاه، به توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه کمک می‌کنند. یکی از دانشگاه‌های کشور که در عرصه‌های آموزش و پژوهش پیشتاز است و قصد دارد مأموریت سوم خود یعنی گذار به دانشگاه کارآفرین را تحقق بخشد، دانشگاه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
آموزش عالی ایران

جلد ۵، شماره ۴، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023